Jeśli kiedykolwiek byłeś w cerkwi, kościele prawosławnym, niewątpliwie widziałeś ściany pokryte ikonami.

Ikony mogą wyglądać jak dość proste rysunki, ale za każdym z nich stoi cel i wyspecjalizowany artysta, ikonograf. Ikony to święte obrazy przedstawiające świętych, Chrystusa i Dziewicę Maryję, a także sceny narracyjne z Biblii, takie jak Zwiastowanie, Chrzest Chrystusa czy Ukrzyżowanie.

Jaka jest forma i funkcja ikon?

Podczas gdy obecnie ikony są najbardziej kojarzone z malowaniem drewnianych paneli, w starożytnym Bizancjum ikony można było wytwarzać we wszystkich mediach, w tym w marmurze, kości słoniowej, ceramice, kamieniu szlachetnym, metalach szlachetnych, emalii, tkaninach, freskach i mozaikach. Ikony różniły się także wielkością, od miniaturowych po monumentalne. Niektóre były zawieszone na szyi jako wisiorki, inne, tak zwane tryptyki, miały panele z każdej strony, które można było otwierać i zamykać, na kształt ołtarza. Znajdziemy również inne ikony, jak freski i mozaiki zdobiące wnętrza kościołów.

W teologii bizantyjskiej kontemplacja ikon pozwalała widzowi na bezpośrednią komunikację z reprezentowanymi postaciami sakralnymi, a za pośrednictwem ikon modlitwa była kierowana bezpośrednio do prośby świętej lub świętej postaci. Ikony nie mają wyglądać realistycznie ani pokazywać szczegółowych mięśni i formy osoby, jak niektóre obrazy religijne. Ikony mają bardziej znaczenie duchowe, a nie odwzorowanie szczegółowych detali, cech sylwetki.

Kiedy przychodzimy do kościoła, nie chcemy się rozpraszać, ikona przekształca obraz tak, aby był stylizowany bez cieni i głębi, aby skupić uwagę na historii, a nie na formie. Ikona jest to przedstawienie świętego, historii z Biblii, dzięki czemu osoby, które nie potrafiły czytać ani pisać, mogły ją poznać w formie takiej sztuki sakralnej. Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak powstają ikony, możesz wziąć udział w warsztatach ikonopisania. Sztuka wykonywania ikon jest niezwykle precyzyjna, warto zatem poznać jej zasady, jeśli interesuje nas taka tematyka.